Wat zijn eetbuien & hoe voorkom je ze?

Tijdens mijn herstel had ik last van eetbuien. Althans ik dacht dat het eetbuien waren. Ik at meer dan dat er op mijn lijst stond zonder honger of trek te ervaren. Ik had gewoon zin in iets.

Bijvoorbeeld na de lunch nog een extra beschuit of een bakje yoghurt. Ik voelde me dan zo schuldig, checkte gelijk in de spiegel of ik niet dikker was geworden en besloot om het ergens die dag nog te compenseren. Het heeft ook even geduurd voor ik dit tegen mijn therapeut durfde te vertellen. Ergens schaamde ik me voor mijn gedrag. Nadat ik de moed had verzameld om het haar te vertellen, gaf ze aan dat dit geen echte eetbuien waren maar fictieve eetbuien. En dat dit tijdens herstel heel normaal is, dat ik niet de enige was en zij dit ook had gehad.

Wat voor jou voelt als een eetbui, hoeft nog geen eetbui te zijn. Vraag het aan je omgeving na als je twijfelt. Diep van binnen kan je wel onderscheid maken tussen een eetbui en een fictieve eetbui, alleen op dat moment voelt het niet goed en dat is helemaal oké. Dat gevoel mag er zijn. Je bent niet de enige die dat ervaart of denkt. Heb je een keer iets meer gegeten dan op jouw eet-lijst staat, raak niet in paniek, ga niet compenseren. Je lichaam heeft/had het waarschijnlijk nodig. Je lichaam geeft aan wat het nodig heeft om haar tekorten aan te vullen. Het is normaal dat je lichaam in het begin meer voeding nodig heeft. Wanneer je beetje bij beetje het gewicht nadert wat het beste bij jouw lichaam past, zal je gaan merken dat je ook minder voeding nodig hebt dan aan het begin van jouw herstel.

Wat zijn eetbuien & hoe herken je ze?

Eetbuien, je hebt er vast wel eens van gehoord of misschien heb je zelf wel eens een eetbui. Het is betekend ´ het eten van een grote hoeveelheid voedsel in een korte tijd, waarbij je het gevoel hebt geen controle te hebben over de hoeveelheid of het soort voedsel´.

Je kunt onderscheidt maken tussen een subjectieve eetbui en een objectieve eetbui. Voor mij konden twee extra tussendoortjes als voelen als een eetbui. Dit is een subjectieve eetbui, je hebt het gevoel teveel te hebben gegeten maar dat valt hartstikke mee. Bij een eet je na die twee extra tussendoortjes nog een aantal zakken chips, een reep chocolade, een heel brood, rol koekjes etc. Een objectieve eetbui kan qua calorieën oplopen tot tienduizend en bij een subjectieve is dit vaak tot duizend.

Na een eetbui voel je je vaak rot, je buik doet pijn, je darmen zijn van slag en je voelt je vies. Een vreetzak. Schaamte. Boosheid en een gevoel van falen. Hoe kon het weer gebeuren? Waarom heb ik het weer zo ver laten komen? De dagen erna heb je zowel lichamelijk als mentaal last van. Je lichaam heeft moeite om de grote hoeveelheid voeding te verwerken. 

Waarom heb je last van eetbuien?

De oorzaak waarom je last van eetbuien kunt hebben is bij iedereen verschillend. Een van deze drie oorzaken kan bij jou van toepassing zijn, maar een combinatie is ook mogelijk. 

1. Een psychische

Als verdoving, ontlading of schuilplek. Dit zijn eetbuien om emoties te reguleren. Emotie-eten iedereen groeit er mee op en bijna iedere volwassene herkent het wel. Een snoepje voor de schrik, voor de pijn, als troost of beloning. Een zak snoep voor de gelopen avondvierdaagse. Eten als beloning omdat je hard gewerkt hebt of omdat je een ingrijpende situatie hebt meegemaakt. 

Deze voorbeelden zijn nog acceptabel. Een eetbui hebben wordt een ander verhaal wanneer je de voorraadkast of je koelkast gaat plunderen, of wanneer je ervoor kiest om naar de winkels te gaan om ‘eetbui voedsel’ te kopen.  Eet jij je stress weg of ga je eten om maar niet te hoeven voelen, om jezelf te verdoven en de leegte op te vullen met eten en/of alcohol.  Jouw eetbuien worden gebruikt om je emoties niet te hoeven voelen. Om even te ontsnappen aan de echte wereld. Om alles wat er gaande is in jouw leven te vergeten. Tijdens je eetbui ben je even in je eigen cocon.

Vaak ervaar je spijt, schaamte en ben je boos op jezelf.  Het gevolg hiervan is dat je jezelf strenge regels oplegt om de schade te beperken, want op het moment van de eetbui houdt je je daar niet mee bezig. Zo blijf je in het vicieuze cirkeltje zitten, waar je meestal niet alleen uitkomt.

2. Een fysieke

Volg je een streng dieet, eet je veel te weinig of leg verbied jij jezelf allerlei voedingsmiddelen? Dan is het niet zo gek dat je af en toe last kunt hebben van eetbuiten. Naast de psychologische kant van het hebben van eetbuiten is er ook een fysieke kant. Als je te lang veel te weinig hebt gegeten omdat je maaltijden overslaat, te weinig eet of een te streng dieet volgt kunnen er tekorten ontstaan. Je lichaam wilt zo snel mogelijk alle voedingstoffen binnenkrijgen om optimaal te kunnen functioneren, met als gevolg dat je lichaam je aanzet tot het krijgen van een eetbui. De eetbuien komen dan vanuit en lichamelijke behoefte.

Wanneer je lichaam een tekort krijgt of heeft aan voedings- en bouwstoffen, gaat het er alles aan doen om deze behoeftes aan te vullen. Het allergrootste deel van de dag, zo’n 90-95% doen we onbewust wat ons lichaam vraagt en geven we het wat ze nodig heeft. Hieronder vallen ook onze ademhaling en hartslag.

Hoe meer tekorten je hebt, hoe eerder je lichaam die 90-95% zal inzetten om jou tot eten te bewegen. Hier kan je met je bewuste 5 – 10% niet tegenop. De drang om te eten wordt en is vaak zo groot, dat het in sommige gevallen echt extreme eetbuien kan veroorzaken. In dit geval is het zeker geen gevoelskwestie, je wilt niet perse je emoties verdoven of verzachten. Het is een fysieke drang die ontzettend sterk is, omdat je lichaam brandstof nodig heeft om te overleven en goed te kunnen functioneren.

‘Een eetbui is het eten van een grote hoeveelheid voedsel in een korte tijd, waarbij je het gevoel hebt geen controle te hebben over de hoeveelheid of het soort voedsel.’ 

3. Een gewoonte

Nu je de psychologische en fysieke kant van een eetbui weet is er nog een derde kant die invloed heeft op het krijgen van een eetbui. Namelijk gewoonte. Het hebben van eetbuien kan zonder dat je het doorhebt een gewoonte worden. Een patroon dat bij je dagelijks leven hoort en je uitvoert zonder er bewust over na  te denken. Eetbuien zijn een gewoonte geworden die worden getriggerd door een bepaalde volgorde die je altijd hanteert, een bepaalde situatie die altijd gevolgd wordt door een eetbui of bepaalde voeding die hoort bij eetbuien.

Wanneer je meerdere keren met een rot gevoel of veel stress thuiskomt van je werk en direct de koelkast in duikt of de voorraadkast leeg eet. Is een logisch gevolg dat je altijd bij thuiskomst behoefte hebt aan een eetbui. Je lichaam koppelt het reflex thuiskomen aan een eetbui of bepaalde voeding. Dit is een voorbeeld van een Pavlov-reactie die niet alleen kan ontstaan bij de hond met het belletje, maar ook als het om eetbuien gaat. Patronen en gewoontes komen onbedoeld tot stand via je onbewuste.

Ook kan een Pavlov-reactie ontstaan bij compensatiegedrag als braken, laxeren of extreem veel bewegen. Bepaalde voeding, eten of situaties worden onbewust gekoppeld aan je compensatie-overlevingsmechanismen. Het is goed om tijdens behandeling of therapie inzicht te krijgen in jouw gewoontes en patronen met daaraan bepaalde koppelingen. Zo kan je deze koppelingen weer loskoppelen en wordt jouw nieuw gedrag aangeleerd.

Hoe stop je met eetbuien en/of emotie-eten?

Allereerst moet je weten wat de reden is van jouw emotie-eten. Waarschijnlijk heb je ook al vaker met jezelf de afspraak gemaakt om niet meer te emotie-eten als je hier last van hebt. Er zijn verschillende stappen die je kunt doorlopen om emotie-eten tegen te gaan.

1. Ontspan

Een eetbui heeft meestal een oorzaak die niets te maken heeft met trek of honger hebben. Vaak ervaar je stress, heb je een slechte dag of voel jij je eenzaam. Wanneer je een eetbui voelt opkomen, maak even tijd vrij voor jezelf. Ontspan en creëer rust in je hoofd. Zo kun je een eetbui voorkomen. Kom jij tot rust als je een warm bad of een warme douche neemt? Of helpt het je om even op bed te gaan liggen met je aandacht bij je ademhaling. Zet muziek op waar je gevoelens in kwijt kunt of ga naar buiten, de natuur in. Zoek iets om te ontspannen wat werkt voor jou.

2. Maak onderscheid tussen mentale en fysieke trek

Als je trek hebt betekend dat niet dat je direct wat moet eten, het kan ook zijn dat je dorst hebt. Vaak wordt daar niet aan gedacht en ga je eten uit verveling of omdat je niet zo lekker in je vel zit. Probeer toch onderscheid te maken tussen echte trek, omdat je een langere tijd niet hebt gegeten en emotionele trek, omdat je niet lekker in je vel zit. Wat helpt is jezelf de volgende vragen te stellen: Wanneer heb ik voor het laatst gegeten? Hoe voel ik me? Hoe was mijn dag? Probeer er achter te komen of je echt moet eten of dat je gewoon wíl eten.

3. Koop geen grote hoeveelheid eten

Ga geen boodschappen doen als je trek hebt.  Zorg dat je van te voren hebt gegeten omdat je zo ook minder in de verleiding komt om eetbuivoedsel te kopen. Daarnaast koop je ook minder voedingsmiddelen. Het klinkt heel makkelijk en logisch, maar met minder eten in huis heb je ook minder eten om te eten. Als je een eetbui krijgt zal je eerst naar de supermarkt moeten om eten in huis te halen. Deze extra stap en extra tijd, kun je gebruiken om te bepalen of het écht nodig is om naar de supermarkt te gaan.

4. Ga niet compenseren

Heb je een eetbui gehad, ga dit niet compenseren door heel weinig te eten de dag erna. Wanneer je te weinig eet gaat je lichaam om meer eten vragen. Met een hongergevoel is de kans op een eetbui groter, dan als je regelmatig eet maar wel gezonde maaltijden voor jezelf klaarmaakt. Zorg dat je structuur hebt rondom je maaltijden om je eetbui voor te zijn. 

5. Praat erover

Ben je iemand die regelmatig last heeft van eetbuien, is de eerste stap accepteren dat jouw probleem niet binnen een dag of een week is opgelost. Je achterliggende oorzaak is mentaal en deze zal je eerst moeten achterhalen en ermee aan de slag moeten gaan wil je helemaal van je eetbuien af komen. Met alleen toegeven ben je er nog niet. Zoek hulp  van iemand die gespecialiseerd is. Mij heeft het enorm geholpen om met een ervaringsdeskundige coach aan de slag te gaan en daarna de therapie te volgen bij Human Concern. 

Onthoud dat je er niet alleen voor staat. Je mag hulp vragen aan anderen. Zeker de mensen die het dichtstbij je staan, die je vertrouwd. Want zij hebben het beste met je voor. 

Hulp nodig bij het verbeteren van je relatie met eten?

Heb je al meerdere pogingen gedaan, maar heb je nog steeds niet die fijne relatie met eten wat je zo graag wilt? Of vind je het lastig om zelf met de tips uit dit artikel aan de slag te gaan?

Ik kom graag met je in gesprek tijdens een gratis sparringsessie. Tijdens deze online sessie luister ik naar jouw verhaal en geef ik je persoonlijke tips. Zo kan je zelf de volgende stap zetten naar een fijne en gezonde relatie met voeding. En weet je ook wat voor jou als vrouw een gezond eetpatroon is. Want dit is ook voor jou haalbaar!

Via onderstaande knop kan je een moment kiezen die jou het beste uitkomt en je lekker op je veilige plek kunt blijven zitten met een warme kop thee!